روزنامه اعتماد:روحاني امروز براي سومين بار در رداي رياست‌جمهوري زنگ شروع مدارس را به صدا درمي‌آورد و به رسم هر ساله بايد رو به روي دانش‌آموزان بايستد و نخستين سوال سال تحصيلي جديد را از آنها بپرسد. «پرسش مهر» امسال شانزدهمين دوره خود را آغاز ميكند. وزارت آموزش و پرورش هم مانند سال‌هاي گذشته پيشنهادات خود را به دفتر رياست‌جمهوري فرستاده تا شايد پرسش مهري كه از زبان روحاني جاري ميشود از ميان همان پيشنهادات باشد. اغلب محورهاي ارسال شده از سوي وزارت آموزش و پرورش با محور «توافق هسته‌اي و برجام» است. احتمالا اين گزارش را زماني مي‌خوانيد كه زنگ به صدا درآمده و حسن روحاني سومين سوال پرسش مهرش را مطرح كرده و حالا ديگر مشخص است كه آيا توافق هسته‌اي محور آفرينش‌هاي ادبي و هنري دانش‌آموزان قرار ميگيرد يا نه.
زنگ سال تحصيلي ٧٧-٧٦ در يكي از روستاهاي زلزله‌زده اردبيل به صدا درآمد، چند ماهي از زلزله اواخر زمستان گذشته بود و رييس دولت اصلاحات نخستين سال حضورش در مدارس را در كسوت رييس‌جمهور با دو پرسش آغاز كرد: «اهميت قانونمندي و احترام به قانون چيست؟ راهكارهاي استقرار امنيت و راه‌حل‌هاي عملي براي بيرون راندن بيگانگان از منطقه با هدف پرورش و روحيه مسووليت‌پذيري، مشاركت جويي و تحقيق و پرسشگري و ايجاد اعتماد به نفس و خودباوري در جوانان و نوجوانان و حضور پر نشاط و جدي در عرصه فعاليت‌هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي چيست؟» محمد خاتمي در همان روز اول مهر سال ٧٦ سنت سوال از دانش‌آموزان را با نام «پرسش مهر» پايه گذاشت، خودش آن را ادامه داد تا شوراي عالي آموزش و پرورش تصويب كرد كه رييس‌جمهور وقت در آغاز هر سال تحصيلي متناسب با شرايط زماني و موقعيت جامعه، سوالي را براي دانش‌آموزان و معلمان سراسر كشور مطرح كند. ١٨ سال بعد، نوبت به شانزدهمين دوره پرسش مهر و سومين سوال حسن روحاني رسيده است. ١٦ دوره، سه رييس‌جمهور، در مقاطع مختلف و با نوع نگاه‌هاي گوناگون سنت پرسش را ادامه داده‌اند و رد پاي سياست‌ها و سير تغييراتي كه هر كدام با خود به همراه آوردند در سوالاتي كه در اين سال‌ها پرسيده‌اند هويداست.
بخشي از دانش‌آموزاني كه با شعر، داستان، مقاله، هنرهاي تجسمي، تئاتر و... به نخستين سوالات مطرح شده در دوره‌هاي نخستين پرسش مهر پاسخ دادند حالا خودشان صاحب فرزند شده‌اند، حالا نوبت خودشان است كه شاهد داستانسرايي و شعرگويي و هنرنمايي بچه‌هاي‌شان در پاسخ به رييس‌جمهور كنوني باشند. بخشي از دغدغه‌ها و اولويت‌هايي كه در هر دولت رنگ عوض كرد در آثار اين دو نسل مشخص شده.
دولت اصلاحات؛ آزادي
محمد خاتمي با كليدواژه‌هاي جامعه مدني، گفت‌وگو، قانون و آزادي توانست در جايگاه رياست‌جمهوري قرار بگيرد، رفته رفته كاربرد اين كلمات از جانب او گسترش بيشتري پيدا كرد و البته از پرسش‌هاي مهري كه در دو دوره رياست‌جمهوري‌اش مطرح كرد نيز خود را نشان دادند. پرسش مهر بر اين اساس بنيان گذاشته شد تا محصلان را دعوت به تفكر كند، موضوعاتي كه طي دولت اصلاحات براي آنها مطرح شد در سال‌هاي گوناگون نشان از همان مفاهيم مرتبط با آزادي، قانون و گفت‌وگو بود و البته مفاهيم مربوط به انقلاب و دين در اين سوال‌ها نقش قابل توجهي داشت. پرسش مهر در دوران اصلاحات توانست تبديل به مصوبه‌اي شود تا روساي دولت آينده نيز پايبند به برگزاري هر ساله اين طرح شوند. در آخرين سال از دوره دوم رياست‌جمهوري خاتمي او با ميان آوردن بحث مشروطه و اصلاحات در كشور شايد به نوعي تلاش داشت تا پرسش مهري را كه خود آغازگر آن بود با سوالي به پايان برساند كه مهر نام دولت خودش را بر آن داشته باشد.
زماني كه دانش‌آموزان و فرهنگيان به آخرين سوالات رييس دولت اصلاحات پاسخ مي‌دادند شايد هنوز خود او هم نمي‌دانست كه با وجود سوالاتي كه در اين سال‌ها مطرح كرده است و تكرار مرتب واژه اصلاحات، قرار است از سال تحصيلي ٨٥-٨٤ دولتي كاملا متفاوت بر سر كار بيايد، با دغدغه‌ها و كليدواژه‌هايي ديگر.
دوره اول
١- اهميت قانونمندي و احترام به قانون چيست؟
٢- راهكارهاي استقرار امنيت و راه‌حل‌هاي عملي براي بيرون راندن بيگانگان از منطقه با هدف پرورش و روحيه مسووليت پذيري، مشاركت‌جويي و تحقيق و پرسشگري و ايجاد اعتماد به نفس و خودباوري در جوانان و نوجوانان و حضور پر نشاط و جدي در عرصه فعاليت‌هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي چيست؟
دوره دوم
١- دين و آزادي در قانون اساسي كه روح ملت و اساس وحدت ملي است، چه جايگاهي دارد؟
٢- با گفت‌وگوي تمدن‌ها چگونه مي‌توانيم جهاني زيباتر و انساني‌تر بسازيم؟
دوره سوم
١- راز و رمز انحطاط تمدن بزرگ ايران اسلامي و طرز تلقي منفي جهان نسبت به آن چيست؟
٢- انقلاب اسلامي در گشودن راه رهايي از اين نگون‌ساري چه نقشي داشته است؟
٣- براي رساندن كشور و ارتقاي ملت به جايگاه شايسته و واقعي خود در جهان امروز و تاريخ چه بايد كرد؟
دوره چهارم
١- در جهان به هم پيوسته امروز چگونه ميتوان با پرهيز از تنش‌هاي جهاني و دستيابي به پيشرفت همه‌جانبه و پايدار، هويت ديني و ملي خود را حفظ كرد؟
٢- موانع مهرورزي و عوامل خشونت اعم از ترور و جنگ در عرصه جهاني چيست و مبارزه با آنها و حركت به سوي صلح مبتني بر عدالت چگونه ميسر است؟
دوره پنجم
١- نسبت رشد عقلاني، آزادي، برابري و اخلاق در نظام داد بنياد مهدوي مورد انتظار ما چگونه است و آگاهي و اراده آدمي در رسيدن به اين نظام چه نقشي دارد؟ مهدويت در اديان الهي به ويژه يهوديت، مسيحيت و دين زرتشت چگونه است؟
٢- از نهضت مشروطيت و نهضت ملي شدن صنعت نفت و انقلاب بزرگ اسلامي چه درس‌هايي مي‌آموزيم؟ ملت رشيد ايران چه مي‌خواست و به كجا رسيد؟ اصلاحات در ١٥٠ سال اخير كشور ما تاكنون چه نقشي داشته است و موانع و دستاوردهاي آن چگونه بوده است؟
دولت مهرورزي؛ عدالت
وزارت آموزش و پرورش دولت محمود احمدي‌نژاد ميراثي را كه از خاتمي برايش به يادگار مانده بود تا مدتي با همان قالب پيش برد. اما هر سالي كه گذشت گويا از اهميت پرسش مهر در دولت خدمتگزار نيز كاسته شد. سوال‌ها البته همچنان سر جاي خود بودند و ادبيات احمدي‌نژاد را با تكرار واژه‌هاي عدالت، مهرورزي و خدمتگزاري تكرار مي‌كردند اما زهرا مظفر، معاون اداره كل فرهنگي هنري معاونت پرورشي وزارت آموزش و پرورش مي‌گويد: « در هشت ساله دولت پيشين كنگره پرسش مهر تنها در يك دوره برگزار شد و در كل از دوره هشتم تا يازدهم به برگزيدگان جايزه تعلق گرفت و البته اهداي لوح با امضاي رييس‌جمهور به نفرات اول هر رشته از اين مراسم حذف شد. در دوره دوازدهم پرسش مطرح شد اما هديه‌اي به برگزيدگان تعلق نگرفت، در آخرين دوره يعني سيزدهم تنها پرسش مطرح شد اما آثار حتي داوري هم نشد چرا كه اعتبار و متولي براي اين كار وجود نداشت. » كم‌رنگ شدن پرسش مهر در دوران هشت ساله احمدي‌نژاد و كاسته شدن از كيفيت آثار به گفته مظفر يكي از نتايج حذف هدايا و تعطيل شدن كنگره بود كه ديگر انگيزه چنداني براي شركت‌كنندگان نمي‌گذاشت.
دوره ششم
چرا عدالت زيباست و رابطه عدالت با پيشرفت كشور چيست؟ رابطه عدالت با همدلي و همبستگي مردم چگونه است؟ موانع گسترش عدالت در كشور چيست و چه كساني از برقراري عدالت نگرانند؟ مصاديق و زمينه‌هاي عدالت در حوزه آموزش و پرورش كدام است و در تعليم و تربيت چه راهكارهايي پيشنهاد مي‌دهيد؟
دوره هفتم
ملت ايران به عنوان پيروان آن حضرت پرچمدار مهر و عشق‌ورزي و اكنون دانش‌آموزان عزيز ما بگويند كه نقش مهرورزي در پيشرفت و تعالي جامعه، برپايي عدالت، ايجاد وحدت اتحاد بين امت و ايجاد جامعه پيشرفته و نمونه چيست؟
چگونه همديگر را دوست داشته باشيم، موانع محبت و مهرورزي چيست و چه كساني نمي‌خواهند دوست، يار و عاشق يكديگر باشند؟
دوره هشتم
عواملي كه ما را در مسير پيشرفت همه‌جانبه قرار مي‌دهد، چيست؟
عوامل پيشرفت، راه‌هاي پيشرفت و موانع پيشرفت چيست و چه چيزهايي مانع پيشرفت ما است؟
موانع پيشرفت كدامند و چه كنيم تا با سرعت به سمت قله‌ها حركت كنيم؟
دوره نهم
چه كنيم كه خدمتگزار خوبي باشيم و راه‌هاي خدمتگزاري چيست ؟ چگونه بايد خدمت كرد؟ چه عواملي دست به دست هم بدهند كه روحيه خدمتگزاري درجامعه گسترش پيدا بكند؟ فوايد و نتايج خدمتگزاري چيست؟ تاثير خدمتگزاري روي فرد خدمتگزار چگونه است؟ تاثيرخدمتگزاري روي محيط اجتماعي، روي منافع و مصالح يك ملت و در بسط فرهنگ مهرورزي و خدمتگزاري چيست؟
دوره دهم
رابطه علم با رشد، كمال و پيشرفت انسان چيست؟ آيا ميتوان بدون علم به مراتب كمال انساني دست يافت؟
پيامبران از چه طريقي راه كمال را در برابر انسان‌ها قرار دادند؟ و رابطه علم و انسانيت چه طور است؟
دوره يازدهم
تصويري كه از آينده ايران در ذهن شماست، چيست و دوست داريد ايران به كجا برسد؟
دوره دوازدهم
اگر شما دانش‌آموزان به جاي رييس‌جمهور بوديد براي ساختن ايران و اعتلاي نام ملت ايران و امور كشور چه مي‌كرديد و اولويت شما چه بود؟
شما دانش‌آموزان در مسائل جهاني چه مي‌كرديد و براي ريشه كن كردن فقر چه برنامه‌اي داشتيد، در يك كلام اگر شما رييس‌جمهور بوديد براي ايران عزيز چه مي‌كرديد؟
دوره سيزدهم
اهداف شما چيست و براي زندگي، مكتب و جامعه خود چه برنامه‌هايي داريد؟
دولت تدبير و اميد؛ اعتدال
آغاز رياست‌جمهوري حسن روحاني آغاز دوره جديدي از كلماتي است كه تكرار مي‌شوند، ميانه‌روي و اعتدال كليدواژه‌هاي محبوب رييس دولت يازدهم هستند. روحاني در نخستين پرسش مهر خود ميانه‌روي را وارد پرسش مهر كرد و البته به نوعي سوالي را تكرار كرد كه پيش از او احمدي‌نژاد پرسيده بود. سال گذشته اما در اقدامي تازه روحاني از موضوعاتي همچون آزادي، عدالت و اعتدال و... چشم پوشيد تا به سراغ مساله‌اي برود كه پيش از او در پرسش مهر جايي نداشت؛ محيط زيست. روحاني با مطرح كردن مساله جدي كمبود آب توانست تحسين بسياري را نصيب خود كند. سه ميليون و ۱۸۸ هزار و ۷۴۶ دانش‌آموز به پرسش مهر ۱۵ پاسخ دادند و ٢٥ خرداد ماه سال جاري برگزاري كنگره بزرگ پرسش مهر نشان داد كه گويا دولت تدبير و اميد تلاش دارد تا شكوه از دست رفته اين طرح را بازگرداند.
امروز سومين سوال روحاني و محور برگزاري شانزدهمين دوره پرسش مهر مشخص ميشود. مظفر مي‌گويد كه وزارت آموزش و پرورش هر سال پيشنهادات خود را با توجه به موضوعات و مسائل روز به دفتر رياست‌جمهوري ارسال ميكند تا در صورت لزوم رييس‌جمهور براي طرح پرسش مهر از آنها استفاده كند: «امسال بيشتر پيشنهاداتي كه به رياست‌جمهوري ارسال كرديم با محور توافق هسته‌اي و برجام بوده تا دانش‌آموزان در خصوص اين مساله روز آثارشان را ارسال كنند، اما اينكه سوال نهايي رييس‌جمهور چه باشد را ما هيچ‌وقت از پيش نمي‌دانيم. امسال هم منتظريم تا ايشان سوال را مطرح كند تا روند كار برگزاري دوره شانزدهم را آغاز كنيم.»
در دو سال گذشته برگزيده آثار پرسش مهر به صورت كتاب درآمد و در ميان شركت‌كنندگان در كنگره خرداد ماه توزيع شد، نمونه‌اي از پاسخ‌ها به سوال رييس‌جمهور در ميان ورق‌هاي اين كتاب حفظ شده است اما تحقق اصلي‌ترين هدف پرسش مهر را كه از دوره اصلاحات تعريف شد نمي‌توان به راحتي سنجيد، دعوت به تفكر. دعوتي كه از سوي سه رييس‌جمهور، با سه خط مشي مختلف طي ١٨ سال گذشته صورت گرفته و اما ديدن نتايجش كار چندان ساده‌اي نيست.
دوره چهاردهم
اگر پدر شما رييس‌جمهور باشد چه اقدامي را به او توصيه مي‌كنيد كه بتواند اعتدال و ميانه‌روي را در همه ابعاد زندگي اجتماعي جامعه ايران بگستراند؟
دوره پانزدهم
ايران ما با مشكل جدي كمبود آب روبه رو است، هر كدام از ما چگونه مي‌توانيم از آب‌هاي كشور بهتر نگهداري و استفاده كنيم؟
- دوشنبه ۱۲ شهریور ۹۷ ۱۵:۱۵ ۳۰ بازديد
- ۰ نظر
